ΚΡΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

στ) Κρίσεις Σταύρου Σταυροπούλου, ᾽Επιτίμου Προέδρου ᾽Αρείου Πάγου

 εἰς  τὴν «ΜΕΓΑΛΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ  ΥΔΡΙΑ »,

τόμος  47ος, σελὶς 37, λῆμμα «Σαρτζετάκης Χρῆστος»,

᾽Αποσπάσματα :

« 2. Οἱ λόγοι, ποὺ [ὁ Χρῆστος Σαρτζετάκης ὡς Πρόεδρος τῆς ῾Ελληνικῆς Δημοκρατίας] ἐκφώνησε μὲ τὴν εὐκαιρία ἐπίσημων ἑορτασμῶν γιὰ ἐπετείους ἀπελευθερώσεως, ἕνωσης μὲ τὴν ῾Ελλάδα, λειτουργίας Πανεπιστημίου, ᾽Αρείου Πάγου, γιὰ τὸ νέο ἔτος κ.τ.λ., καθὼς καὶ ἄλλα μηνύματα πρὸς τὸν λαὸ ἀποκαλύπτουν φωτισμένη προσωπικότητα μὲ βαθύτατη πνευματικὴ ἐντιμότητα, ἀπαράμιλλη ψυχικὴ εὐγένεια καὶ γνήσια ἀρετή.

α. ῎Ετσι, ὁ Σ(αρτζετάκης) κεντρίζει τὶς δημιουργικὲς καὶ ἠθικὲς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν τονίζει, ὅτι, συνειδητοποιῶντας μὲ ἀκρίβεια τὴν ἐθνική μας πορεία, ἀνταποκρινόμαστε στὴν ἀνάγκη τῆς ἐθνικῆς αὐτογνωσίας (κατὰ τὴν ἀντίληψι τοῦ Σωκράτη). ῍Αν ὅλοι, διακηρύσσει, ἐντείνουν τὶς δυνάμεις τους κι᾽ ἐργαστοῦν συστηματικά, θὰ ὑπερνικηθοῦν οἱ δυσχέρειες τῆς σύγχρονης ἐποχῆς, θὰ ὑψωθεῖ ἡ στάθμη τῆς κοινωνικῆς καὶ οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως, δὲν θὰ ἐπικρατεῖ τὸ συμφέρον μόνον καὶ ἡ δύναμι, κι᾽ ἔτσι θὰ ὑπηρετηθεῖ ἡ δημοκρατικὴ ἰδέα (καὶ στὸ πεδίο τῶν διαπολιτειακῶν σχέσεων). Καὶ ἂς ἔχουμε ὑπ᾽ ὄψιν ὅτι τὴν μεγαλύτερη σημασία ἔχει ἡ ψυχικὴ δύναμι, ποὺ ὁ λαὸς τὴν δίνει στοὺς πολιτικοὺς καὶ στὸ κράτος. Παραπέρα ὁ Σ(αρτζετάκης) ὑπογραμμίζει, ὅτι τὴν αἰσιοδοξία γιὰ τὴν εὐόδωσι ὅλων τῶν σκοπῶν δικαιολογεῖ ἡ ἱστορία χιλιετιῶν τοῦ ῾Ελληνισμοῦ.

β. ....       γ. .....

δ. Σὰν ὑποθήκη τοῦ Σ(αρτζετάκη)- ὁραματιστῆ ἀκολουθεῖ ἡ διαπίστωσι, ὅτι οἱ σημερινοὶ καιροὶ ἀπαιτοῦν ἐπαγρύπνησι καὶ ἀντίδρασι στὴν «ἐπιβουλή», ποὺ ἐμφανίζεται ἀπειλητικὴ καὶ μὲ πολλὲς μορφές, ὅπως εἶναι ἡ πνευματικὴ ἀναιμία, ἡ ὑπονόμευσι καὶ ἡ φθορὰ τῶν ἀξιῶν τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ (δηλ. τῆς ἐπιστήμης, τῆς δικαιοσύνης, τῆς τέχνης, τῆς θρησκείας) καὶ ἡ «ἀλλοτρίωσι». ῞Ολοι οἱ ἀγῶνες ἔχουν στὴν οὐσία τους πνευματικὸ νόημα. Οἱ ἰδέες εἶναι δυνάμεις, ποὺ ἅμα συλληφθοῦν τείνουν νὰ ὑλοποιηθοῦν (Φουϊγιέ). ῾Ο πνευματικὸς παράγοντας ἔχει ἀναντίρρητη σπουδαιότητα γιὰ τὴν ἀντιμετώπισι τοῦ ὑλισμοῦ, ποὺ τόσο τὸν εὐνόησε ὁ τεχνικὸς πολιτισμός. Καὶ χρειάζεται, κατὰ τὸν Σ(αρτζετάκη), πανεθνικὴ προσπάθεια κι᾽ ἐμπέδωσι τοῦ συμφέροντος τοῦ συνόλου (καὶ ὄχι μόνο τοῦ συνδικαλιστικοῦ) γιὰ τὴν καταπολέμησι τῶν δυσκολιῶν, τὴν ἀπόκρουσι ἀκραίων ταξικῶν ἀντιπαραθέσεων καὶ κλαδικῶν μόνον (ἐπὶ μέρους) διεκδικήσεων καὶ γιὰ τὸν ἐξορκισμὸ τοῦ ὀλέθριου εὐδαιμονισμοῦ. Οἱ ἄνθρωποι καὶ οἱ θεσμοί, ἐπισημαίνει ὁ Σ(αρτζετάκης), δὲν ἠμποροῦν νὰ εὐδοκιμοῦν παρὰ στὸ βαθμὸ τῆς πνευματικῆς ἀναπτύξεως, ποὺ ἔχει ἡ κοινωνία, τὴν ὁποία ὑπηρετοῦν. Καὶ συμπεραίνει, ὅτι ἡ ἀδιάλειπτη καὶ ἀταλάντευτη πορεία τοῦ ῾Ελληνισμοῦ πρὸς τὴν κατεύθυνσι τῆς τηρήσεως τῶν ἴδιων πάντοτε ἰδανικῶν τῆς ἐλευθερίας (κυρίως τῆς ἠθικῆς καὶ πνευματικῆς) καὶ τοῦ ἀνθρωπισμοῦ πρέπει νὰ ὁδηγοῦν καὶ στὸ μέλλον τὰ βήματά μας.

ε. Μὲ ὅσα ἀναπτύσσει ἐπιγραμματικὰ ὁ Σ(αρτζετάκης), ποὺ κατέχεται πάντοτε ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου καὶ ποὺ γίνεται ἔτσι ἕνας ἰσχυρὸς φάρος τοῦ νεοελληνικοῦ φωτισμοῦ, μεγάλες ἐλπίδες γεννιοῦνται, ὅτι θὰ μπορέσει νὰ ἐλευθερωθεῖ τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Καὶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἰδέα θερμαίνεται ὅλο τὸ ἔργο τοῦ πρώτου πολίτη τῆς χώρας ».