ΚΡΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

ζ) Θεματικὴ ᾽Εγκυκλοπαίδεια ᾽Εκδοτικῆς ᾽Αθηνῶν

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, τόμος 9α, 1991, σελ. 201 ἑπ.

λῆμμα « Σαρτζετάκης Χρῆστος» :

« Δικαστικός, Πρόεδρος τῆς ῾Ελληνικῆς Δημοκρατίας (1985-90)· ἔγινε πανελλήνια γνωστὸς γιὰ τὴν συμβολή του στὴ διαλεύκανση τῆς «ὑπόθεσης Λαμπράκη» (1963) καὶ τὴν προσήλωσή του στὰ ἰδανικὰ τῆς δικαιοσύνης καὶ τῆς δημοκρατίας.

῾Ο Σαρτζετάκης (ἀπὸ πατέρα Κρητικὸ καὶ μητέρα Μακεδόνισσα) σπούδασε νομικὰ στὸ Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης καὶ γιὰ ἕνα μικρὸ χρονικὸ διάστημα ἐργάσθηκε ὡς δικηγόρος (1954-55). Στὴ συνέχεια ἐντάχθηκε ὡς Εἰρηνοδίκης στὸ δικαστικὸ σῶμα, ὅπου γρήγορα διακρίθηκε γιὰ τὸ ἦθος καὶ τὴν ἐπιστημονική του κατάρτιση (ἀπὸ τὸ 1956 Πάρεδρος, καὶ ἀπὸ τὸ 1959 Πρωτοδίκης ᾽Αγρινίου). Τὸν Μάϊο τοῦ 1963 ἀνέλαβε ὡς Πρωτοδίκης Θεσσαλονίκης καθήκοντα ἀνακριτῆ στὴν ὑπόθεση τῆς δολοφονίας τοῦ βουλευτῆ τῆς ᾽Αριστερᾶς Γρηγόρη Λαμπράκη καὶ ἀπὸ τὴν θέση αὐτή, παρὰ τὶς πιέσεις, ποὺ δέχθηκε, γιὰ συγκάλυψη τοῦ ἐγκλήματος, ἐξετέλεσε μὲ εὐσυνειδησία καὶ θάρρος τὰ καθήκοντά του. Τὸ 1965 ἄρχισε μὲ κρατικὴ ὑποτροφία σπουδὲς στὸ Παρίσι (στὸ χῶρο τοῦ διεθνοῦς συγκριτικοῦ καὶ κοινοτικοῦ δικαίου), μετὰ τὴν ἐπικράτηση ὅμως τοῦ δικτατορικοῦ καθεστῶτος τῶν συνταγματαρχῶν (᾽Απρ.1967) ἀνακλήθηκε στὴν ᾽Αθήνα.

῾Ο Σαρτζετάκης ἀρνήθηκε νὰ συνταυτιστεῖ  μὲ τὶς σκοπιμότητες, ποὺ ἐπέβαλε στὸ χῶρο τῆς δικαιοσύνης τὸ στρατιωτικὸ καθεστώς, γεγονὸς ποὺ ὡδήγησε στὴν ἀπόλυσή του ἀπὸ τὸ δικαστικὸ σῶμα (29 Μαΐου 1968). ῾Η προσφυγή του, ὅπως καὶ ἄλλων διωχθέντων δικαστῶν, στὸ Συμβούλιο ᾽Επικρατείας ἔγινε δεκτή, ἀκυρώνοντας τὴν ὑπουργικὴ ἀπόφαση, ἀλλὰ δὲν ἐκτελέστηκε. ᾽Ακολούθησε περίοδος διώξεών του, κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ὁποίας βασανίσθηκε ἀπάνθρωπα ἀπὸ τὶς ἀρχὲς ἀσφαλείας καὶ φυλακίστηκε (1970) γιὰ ἕνα περίπου χρόνο. ᾽Απελευθερώθηκε, ὕστερα ἀπὸ διαμαρτυρίες τῆς διεθνοῦς κοινῆς γνώμης (κυρίως τῆς γαλλικῆς) τὸ Νοέμβριο τοῦ 1971 καὶ - πάντοτε συνεπὴς πρὸς τὶς δημοκρατικές του ἀρχές - συνέχισε νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς συνταγματικῆς νομιμότητας.

Μετὰ τὴ Μεταπολίτευση τοῦ 1974, ὁ Σαρτζετάκης ἐπανῆλθε στὸ δικαστικὸ σῶμα μὲ τὸ βαθμὸ τοῦ ᾽Εφέτη καὶ τοποθετήθηκε στὸ ᾽Εφετεῖο ᾽Αθηνῶν. Τὸ 1981 ἔγινε Πρόεδρος ᾽Εφετῶν στὸ Ναύπλιο καὶ τὸν ᾽Οκτώβριο τοῦ 1982 προάχθηκε σὲ ᾽Αρεοπαγίτη. Τὸ 1985 προτάθηκε ἀπὸ τὸ ΠΑ.ΣΟ.Κ. γιὰ τὸ ἀξίωμα τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας (μετὰ τὴν λήξη τῆς θητείας τοῦ Κ. Καραμανλῆ) καὶ ἐξελέγη στὶς 29 Μαρτίου μὲ 180 ψήφους σὲ σύνολο 300.

῾Ο Σαρτζετάκης ἔχει δημοσιεύσει διάφορα μελετήματα νομικοῦ κυρίως περιεχομένου καὶ εἶναι μέλος διαφόρων ἑλληνικῶν καὶ ξένων ἐπιστημονικῶν ἑταιρειῶν καὶ σωματείων. »